Duet Maut Cukai & Perbelanjaan: Menguak Rahsia Belanjawan Negara

10 Jul 2024

Pernah terfikir macam mana kerajaan boleh bina jalan raya yang canggih, sekolah yang serba lengkap, dan hospital yang canggih? Rahsianya terletak pada perbelanjaan kerajaan pusat - nadi yang menggerakkan pembangunan negara dan kesejahteraan rakyat. Tapi, apa sebenarnya peranan wang cukai yang kita bayar dalam membangunkan negara? Jom kita bongkar rahsia disebalik perbelanjaan kerajaan pusat!

Bayangkan negara kita seperti sebuah rumah besar. Untuk memastikan rumah ini selesa, selamat, dan berfungsi dengan baik, kita perlukan perbelanjaan untuk pelbagai perkara. Sama juga dengan negara, perbelanjaan kerajaan pusat adalah seperti 'duit poket' negara yang digunakan untuk membiayai pelbagai perkhidmatan awam seperti pendidikan, kesihatan, infrastruktur, pertahanan, dan banyak lagi. Pendek kata, perbelanjaan kerajaan pusat adalah tulang belakang kepada kelancaran operasi sesebuah negara.

Sejak zaman-berzaman lagi, konsep perbelanjaan kerajaan telah wujud dalam tamadun manusia. Dari empayar Rom hinggalah ke zaman moden, kerajaan di seluruh dunia telah menggunakan perbelanjaan awam untuk membina infrastruktur, menyediakan perkhidmatan asas, dan mempertahankan negara. Malah, kepentingan perbelanjaan kerajaan pusat semakin terserlah terutamanya dalam menghadapi cabaran ekonomi global, bencana alam, dan krisis kesihatan seperti pandemik COVID-19.

Secara ringkasnya, perbelanjaan kerajaan pusat merujuk kepada jumlah wang yang dibelanjakan oleh kerajaan untuk membiayai pelbagai program dan perkhidmatan awam. Ia diperoleh daripada pelbagai sumber seperti cukai, hasil pelaburan kerajaan, dan pinjaman. Perbelanjaan ini diagihkan kepada pelbagai sektor seperti pendidikan, kesihatan, infrastruktur, pertahanan, dan kebajikan sosial untuk memacu pertumbuhan ekonomi, meningkatkan taraf hidup rakyat, dan mencapai matlamat pembangunan negara.

Tanpa perbelanjaan kerajaan pusat yang efisien dan telus, negara kita akan berdepan pelbagai risiko seperti kemiskinan, ketidaksamaan sosial, dan kelemahan ekonomi. Oleh itu, adalah penting bagi setiap rakyat untuk memahami konsep perbelanjaan kerajaan pusat dan peranannya dalam membangunkan negara.

Kelebihan dan Kekurangan Perbelanjaan Kerajaan Pusat

Kelebihan	Kekurangan
Memacu pertumbuhan ekonomi dan mewujudkan peluang pekerjaan.	Risiko pembaziran dan penyelewengan jika tidak diurus dengan baik.
Meningkatkan taraf hidup rakyat melalui penyediaan perkhidmatan awam yang berkualiti.	Boleh mengakibatkan beban hutang negara jika perbelanjaan melebihi pendapatan.
Merapatkan jurang ketidaksamaan sosial dan mengurangkan kemiskinan.	Potensi inflasi jika perbelanjaan kerajaan terlalu tinggi.

Walaupun perbelanjaan kerajaan pusat memainkan peranan yang sangat penting, namun terdapat juga cabaran dan risiko yang perlu ditangani dengan berkesan. Antaranya ialah:

Pembaziran dan Penyelewengan:
Pengurusan perbelanjaan yang lemah boleh menyebabkan pembaziran dan penyelewengan dana awam. Kerajaan perlu memastikan ketelusan dan akauntabiliti dalam setiap peringkat perbelanjaan.
Ketidakcekapan:
Perbelanjaan yang tidak dirancang dengan baik boleh menyebabkan ketidakcekapan dan pembaziran sumber. Kerajaan perlu memastikan perbelanjaan disalurkan kepada program dan projek yang benar-benar berkesan dan memberi impak positif kepada rakyat.
Ketirisan:
Masalah rasuah dan salah guna kuasa boleh menyebabkan ketirisan dalam perbelanjaan kerajaan. Mekanisme pemantauan dan penguatkuasaan undang-undang perlu diperkukuhkan bagi membanteras gejala rasuah.

Bagi memastikan perbelanjaan kerajaan pusat memberi manfaat maksimum kepada rakyat dan negara, beberapa amalan terbaik boleh dilaksanakan:

Ketelusan dan Akauntabiliti:
Kerajaan perlu memastikan ketelusan dalam setiap peringkat perbelanjaan dan mempertanggungjawabkan setiap sen yang dibelanjakan kepada rakyat.
Perancangan Berasaskan Keperluan:
Perbelanjaan kerajaan perlulah berdasarkan kepada keperluan rakyat dan negara, bukannya kehendak politik semata-mata.
Pemantauan Berkesan:
Sistem pemantauan yang ketat perlu diwujudkan bagi memastikan perbelanjaan kerajaan diuruskan dengan cekap dan berkesan.
Penglibatan Awam:
Kerajaan perlu melibatkan rakyat dalam proses membuat keputusan berkaitan perbelanjaan awam bagi memastikan keutamaan rakyat diambil kira.
Penilaian Impak:
Penilaian impak perlu dijalankan secara berkala bagi menilai keberkesanan perbelanjaan kerajaan dalam mencapai matlamat yang ditetapkan.

Sebagai contoh, kerajaan boleh menggunakan teknologi digital seperti aplikasi mudah alih dan platform dalam talian untuk meningkatkan ketelusan perbelanjaan awam. Rakyat boleh mengakses maklumat terperinci mengenai perbelanjaan kerajaan, projek pembangunan, dan program kebajikan sosial dengan mudah. Inisiatif ini bukan sahaja meningkatkan kebertanggungjawaban kerajaan, tetapi juga memberi peluang kepada rakyat untuk memantau dan menilai keberkesanan perbelanjaan kerajaan.

Kesimpulannya, perbelanjaan kerajaan pusat merupakan instrumen penting dalam memacu pembangunan negara dan meningkatkan kesejahteraan rakyat. Dengan pengurusan yang cekap, telus, dan berakauntabiliti, perbelanjaan kerajaan mampu merancakkan pertumbuhan ekonomi, menyediakan perkhidmatan awam berkualiti, mengurangkan jurang ekonomi, dan membawa negara ke arah masa depan yang lebih gemilang. Justeru, marilah kita bersama-sama memainkan peranan dalam memastikan perbelanjaan kerajaan pusat memberi manfaat yang optimum kepada semua lapisan masyarakat dan generasi akan datang.