Belevingsgerichte zorg bij dementie: een diepgaande kijk

15 May 2024

MODULE 07 GERIATRIE EN DEMENTIE ppt dementie 2

Dementie, een slopende aandoening die het leven van velen beïnvloedt, vraagt om een speciale aanpak in de zorg. Maar wat houdt belevingsgerichte zorg bij dementie nu precies in? Hoe kunnen we de kwaliteit van leven van mensen met dementie verbeteren door te focussen op hun beleving?

Belevingsgerichte zorg draait om het begrijpen en respecteren van de wereld vanuit het perspectief van de persoon met dementie. Het gaat erom te erkennen dat hun realiteit anders kan zijn dan de onze, en dat hun gevoelens, emoties en behoeften centraal staan. In plaats van te focussen op wat iemand niet meer kan, richt deze zorg zich op wat iemand nog wél kan en wat hem of haar plezier en comfort brengt.

De traditionele benadering van dementiezorg richtte zich vaak op de medische aspecten van de ziekte. Belevingsgerichte zorg daarentegen bekijkt de persoon als een individu met een eigen geschiedenis, persoonlijkheid en behoeften. Deze aanpak erkent dat mensen met dementie nog steeds in staat zijn om te genieten van het leven, ondanks de cognitieve achteruitgang.

Het concept van belevingsgerichte zorg is ontstaan uit de behoefte aan een meer humane en respectvolle benadering van dementiezorg. Het is een reactie op de vaak onpersoonlijke en taakgerichte zorg die in het verleden werd geboden. Pioniers in de belevingsgerichte zorg, zoals Naomi Feil, benadrukten het belang van empathie, validatie en het creëren van een positieve omgeving.

Een kernprincipe van belevingsgerichte zorg is het erkennen van de emotionele behoeften van mensen met dementie. Angst, verwarring, frustratie en eenzaamheid zijn veelvoorkomende emoties bij mensen met dementie. Belevingsgerichte zorg streeft ernaar om deze emoties te erkennen en te valideren, in plaats van ze te negeren of te bagatelliseren.

De geschiedenis van belevingsgerichte zorg is nauw verbonden met de ontwikkeling van de Validation Methode van Naomi Feil. Deze methode benadrukt het belang van het erkennen en valideren van de gevoelens van mensen met dementie, zelfs als die gevoelens gebaseerd zijn op een andere realiteit.

Belevingsgerichte zorg is van cruciaal belang omdat het de kwaliteit van leven van mensen met dementie aanzienlijk kan verbeteren. Door te focussen op hun emotionele welzijn, hun interesses en hun mogelijkheden, kan belevingsgerichte zorg bijdragen aan een gevoel van veiligheid, comfort en geluk.

Een belangrijk probleem binnen belevingsgerichte zorg is het creëren van een omgeving die aansluit bij de belevingswereld van de persoon met dementie. Dit kan betekenen dat de omgeving aangepast moet worden aan de individuele behoeften en voorkeuren van de persoon.

Een voorbeeld van belevingsgerichte zorg is het aanbieden van activiteiten die aansluiten bij de vroegere interesses van de persoon. Was iemand vroeger een fervent tuinier? Dan kan het aanbieden van tuinieractiviteiten, zoals het verpotten van planten of het zaaien van kruiden, een positieve invloed hebben op zijn of haar welzijn.

Een voordeel van belevingsgerichte zorg is dat het de communicatie kan verbeteren. Door te focussen op non-verbale communicatie, zoals lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen, kan er een diepere verbinding ontstaan tussen de zorgverlener en de persoon met dementie.

Een ander voordeel is dat het gedragsproblemen kan verminderen. Door de oorzaak van het gedrag te begrijpen, in plaats van alleen te reageren op het gedrag zelf, kunnen zorgverleners strategieën ontwikkelen om de persoon te kalmeren en te ondersteunen.

Voor- en nadelen van Belevingsgerichte Zorg

Voordelen	Nadelen
Verbeterde kwaliteit van leven	Tijdsintensief
Verminderde gedragsproblemen	Vereist specifieke training van zorgverleners
Verbeterde communicatie	Kan lastig zijn in grote zorginstellingen

Een veelgestelde vraag is: hoe begin ik met belevingsgerichte zorg? Begin met het observeren van de persoon met dementie. Wat zijn zijn of haar interesses, voorkeuren en behoeften? Probeer de wereld te zien vanuit hun perspectief.

Een tip is om gebruik te maken van muziek, foto's en andere herinneringen om positieve emoties op te roepen. Een ander trucje is om de omgeving aan te passen aan de sensorische behoeften van de persoon.

Kortom, belevingsgerichte zorg bij dementie is een essentiële benadering die focust op het welzijn en de kwaliteit van leven van mensen met dementie. Door te begrijpen wat belevingsgerichte zorg inhoudt, kunnen we een positieve impact hebben op het leven van mensen met dementie en hun families. Het vraagt om een andere manier van denken, een andere manier van kijken en een andere manier van zorgen. Maar de beloning, een glimlach op het gezicht van iemand met dementie, is onbetaalbaar. Belevingsgerichte zorg is niet zomaar een methode, het is een filosofie die de mens achter de dementie centraal stelt. Het is een oproep tot meer empathie, meer begrip en meer menselijkheid in de zorg voor mensen met dementie. Laten we samenwerken aan een wereld waarin iedereen met dementie de zorg krijgt die hij of zij verdient: zorg die gericht is op beleving, respect en liefde.