Verstuiking herkennen: Symptomen, behandeling en wanneer naar de dokter

10 Aug 2024

Een misstap tijdens het sporten, een onverwachte draaibeweging of struikelen over een stoeprandje – een verstuiking ligt altijd op de loer. Maar hoe weet je nu zeker of die pijnlijke enkel of pols daadwerkelijk verstuikt is? En wat doe je eraan om de pijn te verlichten en snel te herstellen?

In dit artikel duiken we in de wereld van verstuikingen. We bespreken de symptomen waaraan je een verstuiking kunt herkennen, de beste eerste hulp-maatregelen en wanneer het verstandig is om een arts te raadplegen. Of je nu een fervent sporter bent of gewoon op zoek bent naar praktische informatie, lees verder en ontdek alles wat je moet weten over het herkennen en behandelen van een verstuiking.

Een verstuiking ontstaat wanneer de banden – de sterke weefsels die onze botten met elkaar verbinden – te ver worden uitgerekt of zelfs scheuren. Dit gebeurt vaak plotseling en onverwachts, bijvoorbeeld bij een val, stoot of verkeerde beweging. Enkels, knieën en polsen zijn bekende ‘slachtoffers’ van een verstuiking.

Gelukkig is niet elke verstuiking hetzelfde. Afhankelijk van de ernst van de beschadiging, wordt een verstuiking ingedeeld in drie graden:

Graad 1: De banden zijn licht uitgerekt, maar niet gescheurd. Je ervaart lichte pijn en zwelling.
Graad 2: Eén of meerdere banden zijn gedeeltelijk gescheurd. De pijn en zwelling zijn heviger dan bij graad 1 en je kunt last hebben van instabiliteit in het gewricht.
Graad 3: Eén of meerdere banden zijn volledig gescheurd. Dit gaat gepaard met hevige pijn, zwelling, bloeduitstorting en aanzienlijke instabiliteit in het gewricht.

Het herkennen van de ernst van een verstuiking is cruciaal voor het bepalen van de juiste behandeling en herstelperiode. In de volgende sectie bespreken we de symptomen die je kunt ervaren bij een verstuiking.

Hoe herken je een verstuiking: de symptomen

Een verstuiking gaat vaak gepaard met een aantal kenmerkende symptomen. De ernst van deze symptomen kan variëren afhankelijk van de graad van de verstuiking. Wees alert op de volgende tekenen:

Pijn: Dit is vaak het eerste en meest opvallende symptoom. De pijn kan scherp en stekend zijn op het moment van de blessure, maar later overgaan in een zeurende pijn.
Zwelling: Rondom het geblesseerde gewricht kan zwelling ontstaan, variërend van mild tot ernstig.
Stijfheid: Het bewegen van het geblesseerde gewricht kan pijnlijk en beperkt zijn.
Bloeduitstorting: Bij een ernstige verstuiking (graad 2 of 3) kan er sprake zijn van bloeduitstorting (blauwe plek) rondom het gewricht.
Instabiliteit: Vooral bij graad 2 en 3 verstuikingen kan het gewricht instabiel aanvoelen, alsof het ‘op slot’ schiet of gemakkelijk opnieuw doorzakt.

Eerste hulp bij een verstuiking: RICE is key

Bij een (vermoeden van) een verstuiking is het belangrijk om direct actie te ondernemen. De RICE-methode is een veelgebruikte en effectieve manier om de eerste 24 tot 48 uur na de blessure de pijn en zwelling te verminderen:

Rust (Rest): Vermijd activiteiten die pijn veroorzaken en geef het geblesseerde gewricht rust.
IJs (Ice): Koel het geblesseerde gebied 20 minuten per keer, met tussenpozen van 2 uur. Gebruik hiervoor een icepack of een zak diepvrieserwtjes, gewikkeld in een theedoek.
Compressie (Compression): Leg een elastisch drukverband aan rondom het geblesseerde gebied om zwelling tegen te gaan. Let op: het verband mag niet te strak zitten, anders belemmer je de bloedcirculatie.
Elevatie (Elevation): Houd het geblesseerde lichaamsdeel omhoog, bij voorkeur boven harthoogte. Dit bevordert de afvoer van vocht en vermindert zwelling.

Naast de RICE-methode kunnen pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen verlichting bieden. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of fysiotherapeut voor een juiste diagnose en behandelplan.